Đầu báo khói buồng ion 1412B Systemsensor, kiểm tra và bảo trì - antoanvn

1412B Ionization smoke detector testing and maintenance.

Bài viết về cách kiểm tra,bảo dưỡng, làm vệ sinh tái lập tình trạng hoạt động  ổn định; tham khảo các thông số kết nối 4 dây 12VDC cho đầu dò báo khói System Sensor  loại buồng ion-hoá ký hiệu 1412B .

Rất nhiều hệ thống báo cháy tại VN có dùng đầu dò báo khói loại buồng Ion System Sensor USA ký hiệu 1412B ( 1424 hoặc serie 1400), đã sử dụng nhiều năm đến nay và hầu hết đều trong tình trạng bắt buộc kiểm tra và bảo dưỡng ,xác định mức độ tin cậy khi báo cháy hoặc không kích hoạt khi có sự cố cháy.

Không đề cập đến tiêu chuẩn quốc tế về bào trì bảo dưỡng của SS hãng sản xuất , chúng ta chỉ nhắc đến theo thực tế tại Vietnam ; lắp đặt sử dụng , đã có áp dụng hay không có chế độ kiểm tra bảo dưỡng định kỳ . 

Hiện nay , qua thời gian dùng lâu và không bảo trì đúng việc báo động báo cháy giả mà chủ yếu là xuất phát từ các đầu dò buồng Ion 1412B đang là mối quan tâm của nhiều nơi đã lắp đặt sử dụng trong các hệ thống báo cháy tự động, hầu hết là NetworX GE 12VDC , khi có sự cố hư hỏng là phải thay mới ngay làm hao tổn một khoản chi phí lớn mà đáng lý ra tiết kiệm được.

Bài viết chủ yếu nếu ra 2 thao tác cần thiết nhất là kiểm tra và bảo trì ,bảo dưỡng đầu dò báo khói 1412B, tái lập tình trạng hoạt động ổn định, khi cần thiết sẽ lập trình chế độ tự kiểm tra tín hiệu báo cháy (fire alarm verification) có trong hệ thống NX-4/6/8 nhằm giúp loại bỏ sự cố báo cháy giả thường gặp khi sử dụng lại các đầu dò đã cũ.

Chú ý:

Trước khi thử nghiệm, cần thông báo cho các đơn vị liện quan , các cơ quan thích hợp biết rõ thời gian chính xác khi thực hiện tiến trình bảo trì hệ thống báo cháy tự động và tạm ngưng các dịch vụ liên đới như mạch điện còi hú ,chiếu sáng hoặc phun chữa cháy... Vô hiệu hoá khu vực zone trên tủ trung tâm của hệ thống đang bảo trì để ngăn chặn các báo động không mong muốn. 

Ngay ban đầu,trước khi tiến hành tháo gỡ kiểm tra các đầu dò báo khói 1412B cần chú ý sự chỉ thị của đèn Led trên đầu dò :

• Đèn Led này phải có chớp khoảng 10 giây một lần. 

• Nếu đèn led trên đầu dò không nhấp nháy , là đầu dò không hề hoạt động (kiểm tra hệ thống dây điện), hoặc vì có hư hỏng thiếu sót  gì đó  (xem mục thông tin sửa chữa,  bảo hành).

Kiểm tra Thử nghiệm
A.Nút nhấn Test
Thiết bị báo cháy (đầu dò báo khói) 1412B phải được kiểm tra sau khi lắp đặt và cần thực hiện việc bảo dưỡng định kỳ. Đầu dò System Sensor 1412B  ( và 1424) có thể được kiểm tra như sau:

Chuyển sang chế độ thử nghiệm với tháo tác nhấn vào nút "Recessed test switch", dùng với một công cụ như thanh dài cứng kích cỡ  0.1" .

Đèn LED trên đầu dò báo khói bắt đầu sáng lên trong vòng 30 giây. 

Thiết lập lại chế độ bình thường cho zone vừa thử bằng cách khởi động nguồn cấp điện cho các đầu dò ở bảng điều khiển hệ thống báo cháy, hệ thống NetworX.

B.Mô-đun MOD400 System Sensor 

1. Cắm mô-đun vào trạm thử ,dùng đồng hồ đo vôn dạng analog kiểm đo mức độ nhạy ( căn cứ theo tài liệu chỉ dẫn kèm theo MOD400R)

C.Bình xịt Aerosol (Gemini 501 hoặc Solo) 

1. Xem chỉ dẫn của bình xịt và phun vào đầu dò báo khói chỉnh mức từ 4% /feet đến 5%/ feet .

Bảo trì
Chú ý:  Trước khi thử nghiệm, cần thông báo cho các đơn vị liện quan , các cơ quan thích hợp biết rõ thời gian chính xác khi thực hiện bảo trì hệ thống báo cháy tự động và tạm ngưng các dịch vụ.

Vô hiệu hoá khu vực zone trên tủ trung tâm của hệ thống đang bảo trì để ngăn chặn các báo động không mong muốn.
Cho tạm ngưng zone liên quan trên trung tâm báo cháy ,dầu dò báo khói Ion hoá 1412 (12VDC) và 1424 (24VDC) được bảo trì và làm sạch như sau:

Mở nắp che của đầu dò bằng cách nhấn đồng loạt vào 3 nút khoá nhỏ trên đỉnh của nắp và xoay nắp ngược chiều kim đồng hồ, tiếp tục kéo nắp lên thẳng và bao gồm các lưới lọc của đầu dò (xem hình).

Lấy hẳn nắp chụp ra ngoài và các bộ phận lọc để thấy rõ buồng ion.

Sử dụng một máy hút bụi công suất nhỏ để hút-phun loại bỏ bụi bẩn từ nắp chụp, miếng lưới lọc và khoang chứa các cảm biến ( buồng ion).

Có thể lau chùi với giấy mềm sạch khi có các vệt loang dầu,hơi nước...

Sau khi làm sạch, chụp lại miếng lưới lọc, sau đó đặt nắp chính xác và lắp ráp lại nắp chụp trên đầu dò báo khói , quay nắp theo chiều kim đồng hồ cho đến khi thấy vào được đúng vị trí 3 nút khoá .

Kiểm tra thử đầu dò báo khói lại một lần nữa ( mục Kiểm tra thử nghiệm).

Thông báo cho các đơn vị liên quan , các cơ quan thích hợp về việc đưa hệ thống báo cháy hoạt động trở lại ổn định như bình thường.

   
 Tính năng chống tháo gỡ đầu dò ( chống trộm)

Dầu dò khói 1412B bao gồm một tính năng giúp ngăn ngừa tháo gỡ và chống trộm, khi đã kích hoạt chốt chặn này sẽ ngăn chặn không cho tháo gỡ đầu dò bằng tay (trộm không dùng công cụ). 

Để kích hoạt tính năng chống tháo gỡ , bẻ gãy miếng tab nhựa nhỏ này ; sau đó mới gắn đầu dò lên chân đế xoay theo chiều kim đồng hồ tới khi nghe "click" báo hiệu đã vào đúng vị trí ; đầu dò ở vị trí này đồng thời giúp chống trộm lấy cắp các đầu dò (xem hình ). 
Để tháo gỡ đầu dò báo khói 1412B khi tính năng chống trộm  đã được kích hoạt, dùng cây vít dẹt nhấn vào vị trí "Tamper Slot" là rãnh nằm ở vành ngoài trên chân đế  (xem hình) và xoay đầu dò ngược chiều kim đồng hồ để tháo đầu dò ra .

Chú ý quan trọng về tiêu huỷ đầu dò báo khói loại buồng ION
Theo luật quốc tế ( VN ?) có thể cho phép các hộ gia đình tự xử lý rác khi vất bỏ một hoặc chỉ vài đầu dò khói buồng ion.Đâu dò báo khói buồng ion hóa KHÔNG được phép gom chung lại với số lượng từ 10 đơn vị.

Nếu nhiều hơn 10 đơn vị đầu dò báo khói ION, phải được yêu cầu xử lý tiêu huỷ như là các chất thải phóng xạ và xử lý theo quy định của pháp luật tuỳ quốc gia , tuyệt đối cấm gom chung các đầu dò lại và vất vào bãi rác.

Nói về bức xạ có phát tán trong đầu dò báo khói buồng ION 1412B

Bức xạ từ các nguồn tự nhiên là luôn luôn hiện diện trong môi trường. Nó xuất phát từ bức xạ vũ trụ và các vật liệu phóng xạ trong lòng đất, từ các xây dựng vật liệu, thực phẩm, nước, không khí và thậm chí từ ngay cả cơ thể con người của chúng ta ( trường hợp đặc biệt).

Chúng ta có thể bị liên tục tiếp xúc mà không nhận thấy, tuy nhiên là điều không thể tránh khỏi về tiếp xúc với bức xạ nền này.

Bên cạnh các vật liệu phóng xạ có trong môi trường  tự nhiên , còn có các chất phóng xạ nhân tạo. Americium-241 là một trong những vật liệu nêu trên có áp dụng trong thiết kế đầu dò báo khói buồng ion.

Radiation Warning

Trong các bài viết trước về "Tổng quan báo cháy" và "đầu dò buồng ion" trên blog wordpress đã đề cập , sắp tới sẽ bổ sung một bài tiếp theo ,Antoanvn sẽ trích dẫn các thông tin chính thức , các cảnh báo liên quan đến việc sử dùng đầu báo khói buồng ION hoá trong gia đình , những điều cốt yếu cần biết,cần tránh khỏi.(do tại VN ít được nhắc tới)